18 άγνωστες «πινελιές» στον καμβά της ζωής του μοναδικού Claude Monet!
Ο Claude Monet συγκαταλέγεται ανάμεσα στους πιο επιτυχημένους και διάσημους ζωγράφους όλων των εποχών και φιλοτέχνησε έργα που εντάσσονται στο ανατρεπτικό κίνημα του ιμπρεσιονισμού. Ωστόσο, ορισμένες πτυχές της ζωής και του καλλιτεχνικού του έργου εξακολουθούν να παραμένουν λιγότερο γνωστές…
1. Πριν γίνει ζωγράφος, ο Μονέ ήταν ένας αρκετά δημοφιλής καρικατουρίστας. Μέχρι την ηλικία των 15 ετών είχε ήδη γίνει ευρέως γνωστός για τις καρικατούρες του με ξυλάνθρακα διάφορων κατοίκων της Χάβρης. Τα έργα του, τα οποία πωλούσε προς 10-20 φράγκα το ένα, έφεραν την υπογραφή «O. Monet», καθώς το μικρό του όνομα ήταν Oscar (ενώ, Claude ήταν το μεσαίο).
2. Όταν ήταν 20 χρονών κλήθηκε να καταταγεί στον στρατό, περνώντας έναν ολόκληρο χρόνο στην Αλγερία. Ο πατέρας του, παρόλο που είχε την οικονομική δυνατότητα, δε δέχτηκε να εξαγοράσει την εξαίρεσή του από τη στράτευση έναντι 2.500 φράγκων, καθώς ο Μονέ δεν ήθελε να εγκαταλείψει τη ζωγραφική. Έτσι, αναγκάστηκε να υπηρετήσει για έναν χρόνο στην Αλγερία, ωσότου μολύνθηκε από τύφο. Παρότι, δυστυχώς, δε σώζεται κανένα έργο του από εκείνη τη χρονική περίοδο, ο ίδιος δήλωσε αργότερα ότι «οι εντυπώσεις του φωτός και των χρωμάτων που έλαβε εκεί, περιείχαν τον «σπόρο» των μετέπειτα σχετικών καλλιτεχνικών του αναζητήσεών.
3. Το 1856, ο έφηβος Μονέ γνωρίζει στις ακτές της Νορμανδίας τον Γάλλο τοπιογράφο και θαλασσογράφο, Eugene Boudin. Εκείνος ήταν που αρχικά σύστησε στον Monet την τεχνική του σχεδιασμού σε εξωτερικούς χώρους, πρακτική που μετέπειτα τού ενστάλαξε μία μεγάλη αγάπη για τα παιχνίδια της σκιάς και του φωτός (κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού). Ο ίδιος έχει δηλώσει:
«Εάν έγινα ζωγράφος, οφείλεται ξεκάθαρα στον Boudin!»
4. Γοητευμένος από τα αποτελέσματα του ατμοσφαιρικού φωτός και των φυσικών χρωμάτων, συνήθιζε να πραγματοποιεί πολλές δοκιμές, ζωγραφίζοντας το ίδιο αντικείμενο/ θέμα υπό διαφορετικές συνθήκες, όπως: το φως σε ποικίλες ώρες της μέρας, διάφορες εποχές και καιρικά φαινόμενα. Τόσο η «Pop Art» όσο και ο Μινιμαλισμός είναι άμεσα επηρεασμένα από το ενδιαφέρον του Μονέ για τις διαφορετικές αναπαραστάσεις ενός ίδιου αντικειμένου.
5. Ο Μονέ εμπνεύστηκε από την ιδέα του ζωγράφου Charles Daubigny και το 1857 δημιούργησε ένα πρωτότυπο «πλωτό ατελιέ», μέσα από το οποίο αποτύπωσε πολλούς από τους πίνακες του που περιλαμβάνουν σκηνές με υγρό στοιχείο.
6. Το 1862 ο Monet συμμετείχε στο καλλιτεχνικό εργαστήρι του Ελβετού ζωγράφου Charles Gleyre και ξεκίνησε να δημιουργεί την δική του οπτική γλώσσα και την προσωπική του τεχνική. Το 1874 μαζί με άλλους ομότεχνούς του, των οποίων τα έργα συχνά απορρίπτονταν από το συντηρητικό «Salon de Paris» (όπως οι ζωγράφοι: Pierre-Auguste Renoir, Eduard Manet, Edgar Degas, Paul Cezanne και
Camille Pissaro), δημιούργησαν την «Ανώνυμη Εταιρεία Ζωγράφων, Γλυπτών και Χαρακτών» και το 1874 διοργάνωσαν μια ανεξάρτητη έκθεση, η οποία αργότερα θα έφερε τον τίτλο: «Η πρώτη Ιμπρεσιονιστική Έκθεση».
7. Η τελευταία φέρεται να απέκτησε αυτή την ονομασία λόγω ενός περιστατικού που αφορά τον χαρακτηριστικό πίνακα του Μονέ, με τίτλο «Monet’s Impression, Sunrise= Εντύπωση, Ανατολή ηλίου». Το συγκεκριμένο έργο που ολοκληρώθηκε μόλις σε μία ημέρα, παρουσιάστηκε στην έκθεση του 1874 και απεικονίζει μια ομιχλώδη σκηνή στο λιμάνι της Χάβρης. Ο κριτικός τέχνης Lois Leroy, αναφερόμενος υποτιμητικά στον πίνακα του Μονέ, τον χαρακτήρισε «ιμπρεσιονιστικό», σχολιάζοντας ότι ο καλλιτέχνης έχει καταφέρει να αποδώσει την εικόνα μόνο «κατά προσέγγιση», αναγορεύοντάς τον ωστόσο -άθελά του- σε έμβλημα ενός ολόκληρου καλλιτεχνικού κινήματος, αφού ο όρος υιοθετήθηκε τελικά με ενθουσιασμό.
8. Ο Μονέ εμπνεύστηκε έντονα και από την ιαπωνική τέχνη. Ενώ ο ενθουσιασμός του για την ιαπωνική κουλτούρα είναι ιδιαίτερα εμφανής στις πρώτες δημιουργίες του με έναν πιο επιφανειακό τρόπο, αργότερα ενσωματώθηκε πλήρως στα έργα του σε ένα βαθύτερο επίπεδο («Εικόνες ενός Πλωτού Κόσμου»), καθιστώντας την ένα από τα κυρίαρχα ζωγραφικά του θέματα, κατά τις τελευταίες δεκαετίες της ζωής του.
9. To 1868 αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει, πέφτοντας στα νερά του ποταμού Seine, καθώς εκείνη την περίοδο της ζωής του, ζώντας σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας, αδυνατούσε να συντηρήσει οικονομικά την οικογένειά του (είχε αποκτήσει ήδη το πρώτο του παιδί). Παρότι επέζησε, συνέχισε να παλεύει με τους δαίμονες της κατάθλιψης σε όλη του τη ζωή.
10. Κατά τη διάρκεια του Γαλλο-Πρωσικού Πολέμου to 1870, ο ίδιος και η οικογένειά του βρήκαν καταφύγιο ως πρόσφυγες στο Λονδίνο. Εκεί, γνώρισε τον Paul Durand-Ruel, τον πρώτο του έμπορο τέχνης. Tην επόμενη χρονιά, κατέφυγαν στην Ολλανδία, όπου σχεδίασε 25 πίνακες και τέθηκε υπό την επίβλεψη της αστυνομίας ως ύποπτος για «επαναστατικές δραστηριότητες». Λίγους μήνες αργότερα επέστρεψε κι εγκαταστάθηκε στην πόλη Argenteuil της Γαλλίας.
11. Το αγαπημένο του μοντέλο ήταν η πρώτη του σύζυγος, Camille Monet, η οποία απεικονίζεται σε περισσότερους από 30 πίνακές του, όπως: «The woman in the green dress», και «Women in the garden», στον οποίο φαίνεται πως πόζαρε για όλες τις φιγούρες που εμφανίζονται σε αυτόν. Γνωρίστηκαν το 1865 και παντρεύτηκαν το 1870, αλλά δυστυχώς εκείνη απεβίωσε προσβεβλημένη από καρκίνο σε ηλικία μόλις 32 ετών. Πενθώντας, ο Μονέ τη ζωγράφισε για τελευταία φορά, δημιουργώντας τον πίνακα με τίτλο «Camille Monet on her deathbed» (1879). Ο κριτικός τέχνης John Berger περιέγραψε τον πίνακα ως «μια θλιβερή αποτύπωση της απώλειας», συμπληρώνοντας πως υπάρχουν ελάχιστα έργα με θέμα τον θάνατο, που να είναι τόσο συναισθηματικά έντονα και υποκειμενικά εκφραστικά.
12. Η μετέπειτα σύζυγός του, Alice Hoschede (γνωρίστηκαν ενόσω εκείνη και ο τότε σύζυγός της μετακόμισαν στο σπίτι των Μονέ λόγω χρεοκοπίας, και παντρεύτηκαν το 1892), ζήλευε τόσο αφόρητα την Καμίλ, που απαίτησε από τον Μονέ να καταστρέψει όλες τις φωτογραφίες, τα γράμματα και τα ενθύμια που διατηρούσε από εκείνη. Μονάχα μία φωτογραφία της φαίνεται να έχει διασωθεί, ένα πορτρέτο της από το 1871.
13. Ο Claude και η Alice απέκτησαν 6 παιδιά. Έζησαν όλοι (μαζί και με τα άλλα 2 παιδιά του από τον πρώτο του γάμο), ώσπου η μία κόρη του, η Blanche, ζωγράφος και η ίδια, παντρεύτηκε τον θετό της αδερφό, Jean.
14. Όντας ο ίδιος ο πιο αυστηρός κριτής του εαυτού του, κατέστρεψε από μόνος του περίπου 500 πίνακές του, σχίζοντας τους περισσότερους από αυτούς με ένα μαχαίρι. Ο φίλος του, George Clemenceau, θα δηλώσει σε μια συνέντευξή του σε εφημερίδα:
«Ο Μονέ συνήθιζε να επιτίθεται στους πίνακές του όταν ήταν θυμωμένος, και ο θυμός του μετατρεπόταν σε μια απογοήτευση για τα έργα του. Κατέστρεφε τους καμβάδες του, χάρη στην ατέρμονο κυνήγι του για την τελειότητα».
15. Είναι μάλλον λογικό το γεγονός ότι σχεδόν κάθε φορά που κάποιος αναφέρεται στον Μonet, σκέφτεται τα νούφαρα! Το συγκεκριμένο λουλούδι εμφανίζεται σε περίπου 250 πίνακές του!
Ωστόσο, δεν τα ζωγράφιζε μόνο, τα φύτεψε κόλας! Το 1890 αγόρασε ένα σπίτι στο χωριό Giverny, όπου βρίσκεται ο περίφημος κήπος του με τα εξωτικά λουλούδια. Δημιουργήθηκε μέσα σε 10 χρόνια από 6 κηπουρούς, υπό την αυστηρή καθημερινή επιτήρηση του Μονέ, εις μνήμην της αγαπημένης συζύγου του Καμίλ. Προς μεγάλη απογοήτευση των γειτόνων του, έφτιαξε μια γέφυρα παρεκκλίνοντας την αρχική ροή του τοπικού ποταμού, τα νερά του οποίου γέμισε με νούφαρα από την Αίγυπτο και τη Νότια Αμερική. Πιθανολογείται πως εκεί ζωγράφισε το διασημότερο έργο του, με τίτλο «Nympheas»
16. Σε ηλικία 72 ετών απέκτησε καταρράκτη στα μάτια, πάθηση στην οποία οφείλεται ο κοκκινωπός και -ελαφρά θαμπός- κίτρινος τόνος στα έργα του εκείνης της περιόδου. Το 1923 υπεβλήθη σε επέμβαση καταρράκτη στο δεξί μάτι. Όμως, αρνήθηκε να χειρουργηθεί και στο αριστερό, γεγονός που του δημιούργησε την ιδιοτυπία να μπορεί να βλέπει το βιολετί και το μπλε χρώμα μόνο από το δεξί του μάτι. Λέγεται ότι, λόγω αυτής της ιδιαιτερότητάς του, ο Μονέ ήταν σε θέση να αντιλαμβάνεται και να αποτυπώνει αποχρώσεις, οι οποίες δεν γίνονται αντιληπτές από τον μέσο άνθρωπο.
17. Διάσημοι ζωγράφοι, εκπρόσωποι του κινήματος του αφηρημένου εξπρεσιονισμού, όπως ο Mark Rothko και ο Jackson Pollock, φαίνεται να είναι συνυπεύθυνοι για την τεράστια απήχηση του ονόματος του Μονέ, καθώς εκείνοι σχεδίαζαν, χρησιμοποιώντας τις φόρμες, τις συνθέσεις και την ημι-αφηρημένη τεχνική του, προσδίδοντάς στο έργο του μία μετέπειτα πρόσθετη καλλιτεχνική αναγνώριση.
18. Ηττημένος από μια σοβαρή πάθηση στα πνευμόνια, έφυγε από τη ζωή στις 5 Δεκεμβρίου του 1926, σε ηλικία 86 ετών. Στην κηδεία του, ο Clemenceau, απαίτησε:
«Όχι μαύρο για τον Μονέ!»,
καθώς, πράγματι, ο ίδιος σχεδόν ποτέ δεν χρησιμοποιούσε το ατόφιο μαύρο χρώμα στους πίνακές του, προτιμώντας να συνδυάζει μεταξύ τους πιο σκοτεινές αποχρώσεις, προκειμένου να δημιουργεί μια περισσότερο δυναμική αναπαράσταση της σκιάς.
Ο Claude Monet γεννήθηκε, σαν σήμερα, στις 14 Νοεμβρίου το 1840, διαγράφοντας κατά τη διάρκεια της καλλιτεχνικής του πορείας μια αισθαντική, διόλου θαμπή «χαρακιά» στον νοερό καμβά της τέχνης. Σήμερα, πλήθος επισκεπτών φαίνεται να μεταβαίνουν κάθε χρόνο στο σπίτι και τον περίφημο κήπο του με τα εξωτικά λουλούδια, που είναι ανοιχτά για το κοινό από το 1980.
Comments
No Comments