Ανθρωπιά

Εισαγωγή εξοπλισμού 

(Τόπος συνάντησης: Ανθρωπιά) 

 

Πέρασαν πολλοί αιώνες για να μπορέσει ο άνθρωπος να γίνει άνθρωπος. Κάποιοι λένε πως πρώτα ανακάλυψε τον έρωτα, και… μάλλον έχουν δίκιο. Απλά ήταν ένας έρωτας πρωτόγονος, τόσο πολύ, που δύσκολο οι σημερινοί άνθρωποι να τον αποκαλέσουν έρωτα. Κάποιοι βέβαια τον αποκαλούν, αλλά συνήθως είναι αυτοί που παραμένουν πρωτόγονοι, επικίνδυνοι για όλους σύγχρονοι πρωτόγονοι, ή αυτοί που λένε τον έρωτα πρωτόγονο ένστικτο. Δεν παίζει ρόλο, οι άνθρωποι έπειτα γίνανε σοφοί και δεν βασιζόντουσαν μόνο στα ένστικτα. Αυτά τα έχουν μόνο για να απολαμβάνουν ή για έκτακτες ανάγκες. Δεν παίζει ρόλο, ξαναλέω, το θέμα είναι πως, αν δεν υπήρχε ο έρωτας, δε θα υπήρχε ο άνθρωπος. Έπειτα ήρθε η φωτιά, αλλά χωρίς τη σοφία. Κι έτσι ήρθε κι η εξουσία. Κάποιοι θα πουν πως πάψαμε τότε να είμαστε άνθρωποι… «Ψέματα!», θα πω εγώ. Ήμασταν άνθρωποι, ναι, αλλά μωροί. Και τότε ήρθε η ανθρώπινη σοφία και ανακαλύψαμε τη λέξη «ανθρωπιά»! Ω άνθρωπε, πόση πρόοδο γνώρισε το είδος σου από τότε; Πόση νόηση; Γέννησες το μέλλον τότε το ελπιδοφόρο! Αλλά μην με παρεξηγείτε! Σοφία χωρίς έρωτα και φωτιά είναι άχρηστη σοφία… Κι έτσι, φτάνουμε στον άνθρωπο «του σήμερα», που ξέχασε τη λέξη ανθρωπιά και τι τον κάνει άνθρωπο. Κι έτσι, φτάνουμε στον κομμουνισμό και την αναρχία, τις επαναστατικές ιδεολογίες, δηλαδή, που ίσως, ίσως, αν θυμηθούμε τι μας έκανε κάποτε ανθρώπους και τι σημαίνει η λέξη ανθρωπιά, ίσως μας βοηθήσουν να ξαναγίνουμε άνθρωποι. 

Διασυνδέσεις 

(Εκτιμώμενος χρόνος ολοκλήρωσης επιχείρησης: 3 λεπτά, διαδρομή: επαναστατική, 

κόστος: ίσως και η ζωή σου, όφελος: μια αξιοπρεπής ζωή για όλους) 

 

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν’ αγωνίζεσαι για την ειρήνη και για το δίκιο.

Θα βγεις στους δρόμους, θα φωνάξεις, τα χείλια σου θα
ματώσουν απ’ τις φωνές
το πρόσωπό σου θα ματώσει από τις σφαίρες — μα ούτε βήμα πίσω.

Κάθε κραυγή σου μια πετριά στα τζάμια των πολεμοκάπηλων
Κάθε χειρονομία σου σα να γκρεμίζεις την αδικία.
Και πρόσεξε: μη ξεχαστείς ούτε στιγμή.
Έτσι λίγο να θυμηθείς τα παιδικά σου χρόνια
αφίνεις χιλιάδες παιδιά να κομματιάζονται την ώρα που παίζουν ανύποπτα στις πολιτείες
μια στιγμή αν κοιτάξεις το ηλιοβασίλεμα
αύριο οι άνθρωποι θα χάνουνται στη νύχτα του πολέμου
έτσι και σταματήσεις μια στιγμή να ονειρευτείς
εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα θα γίνουν στάχτη κάτω απ’ τις οβίδες.
Δεν έχεις καιρό
δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος. 

 

Απόσπασμα από το ποίημα «Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος» του Τάσου Λειβαδίτη, 1950. 

 

Υπό την επήρεια 

(Εθιστική ουσία: Ελπίδα) 

 

Όταν λέει ένας άνθρωπος σε έναν άλλον πως τον αγαπάει, χίλια ουράνια τόξα στη σειρά φιλάνε το ηλιοβασίλεμα, 

ένα εκατομμύριο χαμόγελα κοιτάνε το χαμόγελο του, 

και δέκα αιώνες αγαπούν το πάθος του. 

Όταν λέει ένας άνθρωπος τον άλλον σύντροφό του, κλείνουν τα μάτια οι Μοίρες και λατρεύουν το άγαλμα του έρωτα των ματιών, 

και ανάβουν είκοσι φωτιές στο σύμπαν, σαν άστρα των αγνώστων θνητών που σκοτώθηκαν σε κάποιο δίκαιο πόλεμο. 

Όταν λέει ένας άνθρωπος στον άλλον πως είναι η ζωή του, μια ελπίδα, μοναχά μια μικρή, λιλιπούτεια ελπίδα, ανάβει τον πυρήνα του σύμπαντος, 

και επτά δισεκατομμύρια άνθρωποι που νιώθουν μόνοι, καταλαβαίνουν πως έχουν ο ένας τον άλλον, 

και βγαίνουν στους δρόμους να βρουν το κλεμμένο αύριο. 

Είναι ωραίο να λες πως αγαπάς τους συντρόφους σου σαν την ζωή σου. 

Ωραία αυτή η ζωή μες στην αγάπη, σύντροφε. Αυτή μας κάνει ανθρώπους! 

 

Όταν ένα χελιδόνι ξεκινάει το ταξίδι δεν έχει ιδέα αν θα φτάσει και πότε, 

ξέρει απλά ποιο δρόμο πρέπει να πάρει και ξεκινάει… 

Όταν ένα αηδόνι ξεκινάει το τραγούδι του δεν ξέρει πότε θα τελειώσει, 

ξέρει απλά τον σκοπό και αρχίζει… 

Όταν ένα περιστέρι ψάχνει την ειρήνη παύει να είναι λευκό και γίνεται γκρίζο, 

για να μπορεί να έχει και λίγο μαύρο για το απαραίτητο κακό της δικαιοσύνης… 

Αλίμονο αν επειδή ένα χελιδόνι δε βρει την φωλιά του, αν ένα αηδόνι το βρει βόλι κυνηγού κι αν ένα περιστέρι χαθεί στον πόλεμο, 

αλίμονο αν σταματούσαμε να πιστεύουμε στα ταξίδια, στα τραγούδια, στον αγώνα για το δίκιο! 

 

Και φωνάζει καμιά φορά τόσο δυνατά το αύριο τη λέξη επανάσταση, 

όσο δυνατά φωνάζει ο πρόσφυγας τη λέξη πατρίδα, 

και όσο δυνατά φωνάζει ο διψασμένος για νερό, ο πεινασμένος για φαγητό, ο απελπισμένος για ελπίδα, και ο ίδιος ο επαναστάτης για έρωτα. 

Και κλαίει τότε, κλαίει ο ίδιος ο έρωτας, γιατί δεν μπορεί να του δοθεί, 

όπως δε μπορεί να δοθεί η πυρκαγιά σε ένα δέντρο μονάχα, 

κι ας είναι αυτό το δέντρο πλάτανος πελώριος της ζωής. 

 

Ελπίδα, ελπίδα για έναν άνθρωπο ανθρώπινο και όχι για έναν άνθρωπο ζωώδη… 

Ελπίδα για έναν κόσμο αγαπημένο και όχι για τον κόσμο της ντροπής, 

ελπίδα με τον θάνατο νεκρό. 

Ελπίδα για μια αγάπη που είχα κάποτε, 

και θέλω πάντοτε να σφύζει από ζωή, 

ελπίδα για έναν έρωτα στις φλόγες, 

ελπίδα για την δόξα της αιώνιας πίστης. 

 

Και να, η ελπίδα έγινε φωτιά εσώτερη του ανθρώπου για να κινήσει να φέρει την Άνοιξη, 

και να, η ελπίδα έγινε φωτιά στα πόδια του αντάρτη που οργανώνει το όνειρο, 

και να, η ελπίδα έγινε λάμψη στο όπλο του δολοφόνου της αδικίας, 

και επιτέλους, η ελπίδα έγινε κεραυνός που χτυπάει τον κόσμο του τίποτα και της βιασύνης προς το θάνατο. 

Κι αυτή η ελπίδα θα καταργήσει το κακό των ανίδεων  τυράννων μας, 

όπως καταργούν τον ίδιο τον χρόνο οι ερωτευμένοι… 

Αυτή η ελπίδα των ανθρώπων είναι η ελπίδα της γης, 

κι αυτό το όνειρο που θα γεννήσει θα στείλει τον άνθρωπο στα ουράνια βασίλεια. 

Μέχρι να ‘ρθει ο κόσμος των επαναστατικών ποιημάτων… 

 

Κώδικας ανατροπής: 

(Ανεξάρτητη μεταβλητή: δράση, εξαρτημένη μεταβλητή: αύριο, μεθοδολογία: δοκιμή και σφάλμα, τρόπος εξισορρόπησης: αλγοριθμικός υπολογισμός χειρότερων σεναρίων) 

 

Διασκορπίζεται η ενέργεια στο σύμπαν και τα ουράνια σώματα παίζουν με τις λέξεις του φωτός, 

ένα ένα προσεχτικά, να μην τα προσέξουν, μαζεύονται στο κέντρο του σύμπαντος και ενώνονται, 

ή ίσως και όλα μαζί τρέχοντας, 

ή ίσως με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, όχι στο κέντρο, μα σε θέσεις μάχης και στην περιφέρεια, 

και ιδού, η νέα Μεγάλη Έκρηξη, ένα καινούριο σύμπαν από την αρχή, 

κι ο δημιουργός ένας λαός στο διάστημα μεταξύ ειρήνης και πολέμου. 

Ειρήνης που νομίζουν πως βρήκανε, 

πολέμου που θα λάβουνε, 

γιατί η ανθρωπιά μόνο έτσι έρχεται απ’ το Χάος, 

με τον ερωτικό τρόπο της γης και των παιδιών της. 

 

Κι αν σου ξενίζουν όλα αυτά, βάλε τη φαντασία να δουλέψει, 

σκέψου πόσο ερωτευτήκαμε κάποιοι τα μάτια των επαναστατών και την πελώρια καρδιά τους, 

σκέψου πόσο ερωτευτήκαμε το πείσμα τους, την επιμονή μέχρι τέλους, την εξυπνάδα τους, 

σκέψου πόσο ερωτευτήκαμε τον τρόπο ζωής τους και το αύριο που φέρανε ή θα φέρουν. 

Αυτός είναι έρωτας, 

γιατί αυτό σημαίνει ελευθερία, 

γιατί αυτό καθορίζει τη μελλοντική ζωή. 

Αλήθεια, σκέφτηκες ποτέ τι μπορούν να κάνουν μόνο ένα τσούρμο άνθρωποι αποφασισμένοι, οργανωμένοι, εκπαιδευμένοι; 

Σκέψου τώρα τι μπορούν χιλιάδες και εκατοντάδες… 

Να, θα σου δείξω! 

 

Πιάνω το χέρι του συντρόφου μου και του δίνω το όπλο, 

τον παίρνω αγκαλιά και του λέω: «Τα λέμε σε λίγο!», 

και τον χτυπάω στον ώμο τρυφερά. 

Κι αυτός γνέφει καταφατικά και φεύγει… 

Και όνειρα έρχονται στη ζωή, και εφιάλτες πεθαίνουν, 

και το σύμπαν ολόκληρο σκέφτεται πως έρχεται η Μεγάλη Έκρηξη, 

και όλοι, όλοι οι ουρανοί που είδε ποτέ άνθρωπος γίνονται ένα, 

για να χωρέσουν το μεγαλείο αυτών των δύο ανθρώπων, 

που λέγονται σύντροφοι. 

 

Σκέψου, σκέψου τι μπορούν να κάνουν χιλιάδες, εκατοντάδες από δαύτους 

σκέψου τι μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι… 

Αποφάσισε, οργάνωσε και οργανώσου, εκπαιδεύσου και εκπαίδευσε, και πράξε, άνθρωπε, 

πράξε για την Μεγάλη Έκρηξη που θα φέρει το σύμπαν της ανθρωπιάς, 

πράξε για το αύριο που αγαπάς και πρεσβεύεις! 

Δείξ’τους τι ξεχάσανε, 

Δείξ’τους τι θα πει ανθρώπινο μεγαλείο…