Πίνοντας τον καφέ ή το ποτό σου στην πλατεία Καρύτση, συχνά θα τύχει να ακούσεις τη φράση: «Αχ να, εδώ είναι ο Μωβ Σκίουρος»! Πρόκειται για κάτι παραπάνω από ένα απλό βιβλιοπωλείο. Είναι ένας χώρος συνάντησης για όσους αγαπούν τα βιβλία και την ανάγνωση! Ιδιαίτερα ξεχωριστό για την πρωτοτυπία και τη σουρεαλιστική του διάσταση (και σκίουρος και χρώματος μωβ), κερδίζει δικαιωματικά το βραβείο του καλύτερου ονόματος! Ο Μωβ Σκίουρος ξεκίνησε να λειτουργεί το 2013 στον αριθμό 3 της πλατείας Καρύτση, σε έναν χώρο μόλις 15 τετραγωνικών μέτρων, φιλοξενώντας στα ράφια του επιλεγμένες εκδόσεις από μικρούς ελληνικούς εκδοτικούς οίκους, και έχοντας ιδιαίτερη αδυναμία στην ποίηση, το θέατρο και τη φιλοσοφία. Το 2015 μεταφέρθηκε ακριβώς δίπλα, στον αριθμό 4, σε ένα υπέροχο νεοκλασικό του 1932, με την ξύλινη σκάλα διατηρημένη στο ακέραιο από τότε.

Στον Μωβ Σκίουρο δε θα βρει κανείς τα πάντα, αλλά προσεγμένες επιλογές από βιβλία που έχουν διαβάσει και αγαπούν οι ιδιοκτήτες του, αλλά και από συγγραφείς που γνωρίζουν οι ίδιοι στο τραπεζάκι τους, ακριβώς μπροστά από τη βιτρίνα του βιβλιοπωλείου. Τα τελευταία επτά χρόνια, έχοντας επεκτείνει τη δραστηριότητά του, λειτουργεί πλέον και ως Εκδόσεις «Ο Μωβ Σκίουρος», έχοντας αναλάβει έως σήμερα την έκδοση 45 βιβλίων!

Στο εσωτερικό του, θα βρει κανείς βιβλία χωρισμένα σε θεματικές, κλασικά λογοτεχνικά κείμενα, διηγήματα και ποιητικές συλλογές, έργα αξιόλογων νέων συγγραφέων, αλλά κυρίως εκείνα που έχουν αναλάβει ως εκδοτικός οίκος! Αυτό που σίγουρα θα τραβήξει την προσοχή του κάθε επισκέπτη είναι το πιάνο, που κοσμείται με το Άσμα Ασμάτων και έργα του Μίκη Θεοδωράκη και του Μάνου Χατζιδάκι. Οι τοίχοι είναι στολισμένοι με πίνακες ζωγραφικής και φωτογραφίες προσωπικοτήτων, ενώ στο βάθος κυριαρχεί το πορτρέτο του Μπαχ. Υπάρχουν ακόμη πολλές όμορφες γωνιές με τραπεζάκια και καθίσματα, που προσφέρονται για συζήτηση και ανάγνωση, προσδίδοντας στον χώρο μια έντονα παρεΐστικη διάθεση! Ενδιαφέρουσες είναι και οι θεματικές βραδιές που πραγματοποιούνται τόσο στον εσωτερικό, όσο και στον εξωτερικό χώρο του βιβλιοπωλείου, όπως: παρουσιάσεις βιβλίων, Μαραθώνιοι διαβάσματος, μουσικές βραδιές, εκθέσεις ζωγραφικής, φωτογραφίας κ.ά.

Σε αυτόν τον ιδιαίτερο χώρο, ένα όμορφο ηλιόλουστο πρωινό, ήπιαμε καφέ με τους ιδιοκτήτες του Μωβ Σκίουρου, τη Χριστίνα Χαραλαμποπούλου και τον Σπύρο Παπαϊωάννου, οι οποίοι μοιράστηκαν μαζί μας ιδέες, συναισθήματα, σκέψεις για το μέλλον και φυσικά, την αγάπη τους για τα βιβλία…

Πώς προέκυψε η ιδέα για τη δημιουργία ενός βιβλιοπωλείου και τι σας έφερε αρχικά στην πλατεία Καρύτση; 

Καταρχάς, θέλουμε να τονίσουμε ότι δεν είχαμε κάποια σχέση με τον χώρο του βιβλίου. Δηλαδή, δεν εργαζόμασταν μέσα σε αυτόν, αλλά ήμασταν -και είμαστε φυσικά- δεινοί αναγνώστες, με τεράστια αγάπη για τα βιβλία. Το 2013, λοιπόν, ήμασταν μπροστά σε ένα σταυροδρόμι: ή θα φεύγαμε στο εξωτερικό, όπως τόσοι άλλοι της γενιάς μας, αναζητώντας ένα καλύτερο μέλλον ή θα παίρναμε ένα ρίσκο και θα προχωρούσαμε στην υλοποίηση του ονείρου μας με τη δημιουργία ενός μικρού ανεξάρτητου βιβλιοπωλείου. Την πλατεία Καρύτση την επιλέξαμε γιατί είναι ένα μέρος που αγαπούσαμε πολύ. Μία όαση στο κέντρο της Αθήνας, που σου δίνει την αίσθηση ότι βρίσκεσαι στην παλιά Αθήνα. Ένα μέρος που σύχναζαν πολύ μεγάλες προσωπικότητες, όπως ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Γκάτσος, ο Σικελιανός και ο Καζαντζάκης. 

Πόσο εύκολο είναι να επιβιώσει στις μέρες μας ένα βιβλιοπωλείο, με την παραδοσιακή έννοια του όρου, δεδομένου ότι είναι μια επιχείρηση που αφορά αποκλειστικά το βιβλίο και όχι αναλώσιμα είδη κ.λπ.; 

Είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιβιώσει το οτιδήποτε στις μέρες μας, πόσο μάλλον ένα βιβλιοπωλείο ή εκδοτικός οίκος. Ειδικά όταν δεν λαμβάνονται μέτρα προστασίας από την Πολιτεία. Ένα μέτρο που θα έπρεπε να παρθεί άμεσα είναι ο μηδενισμός του Φ.Π.Α. στο βιβλίο και σε κάθε στάδιο της παραγωγής του. Ένα άλλο μέτρο για την προστασία της παραγωγής βιβλίων και τη διασφάλιση ότι θα βγαίνουν ποιοτικά βιβλία, κι όχι μόνο τα λεγόμενα best sellers, είναι να αγοράζουν οι βιβλιοθήκες όλης της χώρας έναν αριθμό βιβλίων από τους εκδοτικούς, έχοντας βέβαια ποιοτικά κριτήρια, όπως γίνεται σε όλες τις δυτικές χώρες. Έτσι, διασφαλίζεται η παραγωγή, η επιλογή ποιοτικών έργων, που σε άλλη περίπτωση κάποιος εκδοτικός -λόγω της δυσμενούς οικονομικής κατάστασης- δεν θα λάμβανε το ρίσκο να τα εκδώσει. Δημιουργείται, επίσης, κουλτούρα ανάγνωσης στο κοινωνικό σύνολο με τη δημιουργία ενημερωμένων βιβλιοθηκών σε όλη την επικράτεια. 

Το 2015 εγκαινιάσατε την εκδοτική σας δραστηριότητα. Αυτή σας η απόφαση ήταν απόρροια της αγάπης σας για τη διαδικασία της πρακτικής δημιουργίας ενός βιβλίου ή θα λέγατε περισσότερο μια προσπάθεια στήριξης προς τους συγγραφείς; 

Νομίζω ότι πάντα υπήρχε στο μυαλό μας το όνειρο να εκδώσουμε τα δικά μας βιβλία. Όμως, όπως συμβαίνει πάντα, πρέπει να έρθει η κατάλληλη στιγμή, ώστε πρώτα να το αρθρώσεις και στον ίδιο σου τον εαυτό και στη συνέχεια να το υλοποιήσεις. Ο Μωβ Σκίουρος στα πρώτα του βήματα άρχισε σιγά σιγά να γίνεται στέκι συγγραφέων, καλλιτεχνών, αναγνωστών. Έτσι, γνωριστήκαμε με τον σπουδαίο θεατρικό συγγραφέα Μάριο Ποντίκα, που είχε μόλις ολοκληρώσει ένα θεατρικό του έργο, «Το Χλιμίντρισμα», το οποίο είχε ανεβεί από τον μεγάλο σκηνοθέτη μας Θεόδωρο Τερζόπουλο. Μόλις το διαβάσαμε, όπως είναι λογικό, ενθουσιαστήκαμε κι εκεί είπαμε ότι αν εκδίδαμε ένα πρώτο βιβλίο, θα ήταν αυτό. Έτσι κι έγινε! Δεν ακολουθήσαμε, δηλαδή, κάποιο επιχειρηματικό πλάνο, αλλά τη διαίσθησή μας κι ευτυχίσαμε στο πρώτο μας βιβλίο να μας στηρίξει ένας κλασικός Έλληνας συγγραφέας. 

Η διεργασία της έκδοσης φαντάζει γοητευτική για τους λάτρεις του βιβλίου! Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας τα πρακτικά βήματα αυτής της διαδικασίας; 

Το κέντρο της διαδικασίας, βέβαια, είναι το κείμενο. Επιλέγουμε τι θα εκδώσουμε, όλα τα χειρόγραφα περνάνε από εμάς τους δύο. Στη σειρά πεζογραφίας, υπεύθυνος σειράς είναι ο λογοτέχνης Δημήτρης Τανούδης, ενώ στη σειρά ποίηση ο ποιητής και βιβλιοπώλης («Μονόκλ») Αντώνης Τσόκος. Στη συνέχεια, αφού επιλέξουμε τι θα εκδώσουμε, σε συνεννόηση με τον/την συγγραφέα, αρχίζει η σχεδίαση του βιβλίου. Η Μιχαήλα Πλιαπλιά και ο Πασχάλης Ζέρβας επιμελούνται την αισθητική πλευρά των εκδόσεων, τα εξώφυλλα κ.τ.λ. Τα σώματα των βιβλίων τα επιμελείται η Χριστίνα, ενώ την επιμέλεια των κειμένων, όπως και την τυπογραφική, ο Σπύρος. Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία, μπαίνουμε στο τυπογραφείο για τη γένεση του βιβλίου. 

Ποια χαρακτηριστικά θα πρέπει να έχει ένα χειρόγραφο για να αναλάβετε την έκδοσή του; Τι είναι εκείνο που ουσιαστικά αναζητάτε σε αυτό; 

Τα χειρόγραφα που επιλέγουμε να κάνουμε βιβλία έχουν να κάνουν με το προσωπικό μας γούστο, την αισθητική και τα ενδιαφέροντά μας. Και, βεβαίως, πρέπει να μας πείσει τόσο το κείμενο όσο κι ο δημιουργός του. Εφόσον τα κριτήρια, λοιπόν, είναι δικά μας και όχι αυτά που επιβάλλει το μάρκετινγκ, κάθε βιβλίο αποτελεί και μια ζαριά… Σίγουρα, όλα μας τα βιβλία τα αγαπάμε εξίσου -πώς αλλιώς, αφού τα επιλέξαμε; Ωστόσο, σε κάποια έρχεται και συμβαδίζει η ποιοτική με την εμπορική αξία ή σε άλλη περίπτωση -αυτή των δοκιμίων- βιβλία μας επιλέγονται από καθηγητές πανεπιστημιακών σχολών, ώστε να δοθούν ως συγγράμματα. 

Υπάρχουν ακόμη εκείνοι οι «ρομαντικοί» βιβλιόφιλοι που μπαίνουν στο βιβλιοπωλείο για να ξεφυλλίσουν βιβλία και να διαβάσουν τα περιεχόμενα, ανεξαρτήτως αν στο τέλος φύγουν ή όχι με κάποιο από αυτά; 

Υπάρχουν ακόμη! Αν και, δυστυχώς, έχει συρρικνωθεί πολύ το αναγνωστικό κοινό τα τελευταία χρόνια, καθώς δεν λαμβάνονται πρωτοβουλίες από τους Φορείς, όπως, επαναλαμβάνω, στο εξωτερικό, όπου αντιλαμβάνονται τη σημασία του πολιτισμού και του κεντρικού χαρακτήρα που πρέπει να έχει στην κοινωνία. Αυτή η συνθήκη, σε συνδυασμό με το εξαθλιωτικό οικονομικό περιβάλλον που βιώνουμε, είναι καταστροφική για το βιβλίο. 

Ο «Μωβ Σκίουρος» αποτελεί για αρκετούς στέκι τα τελευταία χρόνια. Τι πιστεύετε ότι είναι αυτό που κάνει τους επισκέπτες να έρχονται και να επιστρέφουν; Ποιες τυχόν εμπειρίες θα μπορούσε να βιώσει κανείς ερχόμενος στον Μωβ Σκίουρο, εκτός από την απόκτηση ενός βιβλίου; 

Οι άνθρωποι έχουν την ανάγκη να συναναστραφούν, να επικοινωνήσουν, να δημιουργήσουν, να ελπίσουν. Νομίζω τελικά στη ζωή το παν είναι να έχεις συνοδοιπόρους. Θεωρώ πως μια τέτοια μικρή εστία πολιτισμού αποτελεί και ο Σκίουρος. Είναι εξαιρετικά όμορφο πράγμα να συναντιούνται συγγραφείς, καλλιτέχνες, αναγνώστες, μη αναγνώστες και να μιλάνε, να μοιράζονται τις σκέψεις τους, τις αγωνίες τους, τα όνειρά τους! 

Πρόσφατα, «η οικογένεια των Σκίουρων» μεγάλωσε κι άλλο, καλωσορίζοντας ένα ακόμη μέλος! Πώς βλέπετε το μέλλον της ανάγνωσης και του βιβλίου, ιδίως όσον αφορά τις νεαρότερες ηλικιακές ομάδες και τα παιδιά; 

Είναι κεντρικής σημασίας τα παιδιά να εξοικειώνονται με το βιβλίο από μικρή ηλικία. Με αυτόν τον τρόπο γαλουχούνται οι αυριανοί αναγνώστες. Μέσα από το βιβλίο, ένα παιδί αναπτύσσει πολλές δεξιότητες. Η ανάγνωση αναπτύσσει τον εγκέφαλο, τη φαντασία και την ενσυναίσθηση. Πολύ σημαντικό, αν σκεφτούμε ότι οι χιλιάδες οθόνες που πολιορκούν μεγάλους και μικρούς εμποδίζουν πολλές βασικές ανάγκες και λειτουργίες μας. 

Τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, λοιπόν, ο Μωβ Σκίουρος θα εκδώσει τα δύο πρώτα του παιδικά βιβλία: «Μικρά φτερά για μεγάλο ταξίδι» της Δέσποινας Χάρου, με επίκεντρο τη διαχείριση από ένα παιδί της μετακόμισης στο εξωτερικό, λόγω της δυσμενούς οικονομικής κατάστασης, και την έκδοση της «Κούκλας της Βιτρίνας» της Δάφνης Θεοχάρη που θέτει το επώδυνο θέμα του Ολοκαυτώματος, μέσα από τα μάτια ενός παιδιού και της κούκλας του. 

Υπάρχει κάτι που θα επιθυμούσατε να αλλάξετε στην πόλη της Αθήνας, όπου ζείτε; Τι σας ενοχλεί στη σημερινή κοινωνία και τι εύχεστε για το μέλλον;   

Το πρόβλημα δεν εστιάζεται μόνο στην Αθήνα, αν και θα μας χαροποιούσε ιδιαίτερα να σταματήσει να είναι αυτό το απέραντο σκαμμένο εργοτάξιο που είναι τα τελευταία χρόνια. Το πρόβλημα είναι γενικό και σχεδόν συνολικό. Θα θέλαμε να μην υπάρχουν «χαμένες γενιές». Θα θέλαμε η δουλειά όντως να ανταμείβεται και να υπάρχει ουσιαστική διασφάλιση για όλο τον κόσμο. Από το 2008, ζούμε σε μία κρίση. Νομίζω αυτό που θα ευχόμασταν θα ήταν μια λέξη: δικαιοσύνη. 

Κλείστε αυτή τη συνέντευξη με κάτι που θα θέλατε να μοιραστείτε… 

Θα θέλαμε να κλείσουμε με κάτι που μας κάνει ιδιαίτερα ευτυχείς! Φέτος, θα εκδώσουμε το συνολικό θεατρικό έργο του Μποστ. Αυτός ο σπουδαίος καλλιτέχνης παντού και πάντα επίκαιρος!  

Σας ευχαριστούμε πολύ! Ευχόμαστε μία εξίσου δραστήρια και δημιουργική συνέχεια! 

Εμείς σας ευχαριστούμε για όλα! Επίσης για το περιοδικό σας! 

 Την πλατεία Καρύτση την επιλέξαμε γιατί είναι ένα μέρος που αγαπούσαμε πολύ. Μία όαση στο κέντρο της Αθήνας, που σου δίνει την αίσθηση ότι βρίσκεσαι στην παλιά Αθήνα. Ένα μέρος που σύχναζαν πολύ μεγάλες προσωπικότητες, όπως ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Γκάτσος, ο Σικελιανός και ο Καζαντζάκης. 

 

Οι άνθρωποι έχουν την ανάγκη να συναναστραφούν, να επικοινωνήσουν, να δημιουργήσουν, να ελπίσουν. Νομίζω τελικά στη ζωή το παν είναι να έχεις συνοδοιπόρους.