Ο Θανάσης Αθανασιάδης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου και κατοικεί μόνιμα. Είναι συνταξιούχος τραπεζικός, οικονομολόγος με Master στην Τραπεζική Οικονομία. Το ταξίδι του στη φωτογραφία ξεκίνησε το 1972, όταν παρέλαβε ως δώρο μια φωτογραφική μηχανή. Έπειτα, ασχολήθηκε ενεργά με την τέχνη της φωτογραφίας από το 1980 και στη συνέχεια, το 1999 γράφεται στο Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης. Το 2001-2005 συν-ιδρύει την Φωτογραφική Ομάδα «Άτροπος», ενώ το 2014 ιδρύει τη Δημιουργική Ομάδα Φωτογραφίας Π31. Έχει λάβει μέρος σε περισσότερες από 70 ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα, αλλά και 6 διεθνείς (στη Σερβία, τη Βουλγαρία, τη Λευκωσία της Κύπρου και τρεις στην Glasgow Gallery) και έχει συμμετάσχει σε πολλά καλλιτεχνικά-πολιτιστικά δρώμενα.
Κέρδισε το 3ο βραβείο στον Διεθνή Διαγωνισμό Φωτογραφίας «thefaces.eu 2018» και την επόμενη χρονιά υπήρξε μέλος της κριτικής επιτροπής της ίδιας διοργάνωσης, ενώ αργότερα συμμετείχε επίσης ως κριτής στον φωτογραφικό διαγωνισμό του Δέλτα Αξιού. Συμμετείχε (με δύο φωτογραφίες του) στο Καλλιτεχνικό Ημερολόγιο του 2015 και αρθρογράφησε στο περιοδικό «Φωτογράφος» ως κριτής φωτογραφιών, αλλά και στο site grafomichani.com στη στήλη «φως και γραφή». Φωτογραφίες του διακρίθηκαν στη διεθνή φωτογραφική κοινότητα www.viewbug.com (απ’ όπου και προτάθηκε ως guest judge), καθώς επίσης και στο «35awards.com». Στην μέχρι τώρα φωτογραφική του πορεία, υπήρξε εμπνευστής, συν-διοργανωτής και καλλιτεχνικός επιμελητής αρκετών εκθέσεων. Τα έργα του και το porfolio του, έχουν δημοσιευτεί σε sites και φωτογραφικές πλατφόρμες του εξωτερικού. Ως γνήσιος καλλιτέχνης, προσπαθεί να δώσει το δικό του προσωπικό ύφος και να αποδώσει ένα κομμάτι του εαυτού του σε κάθε φωτογραφία του. Γοητεύεται από το μυστηριώδες του ασπρόμαυρου και επιδίδεται σε ένα παιχνίδι φωτός και σκιάς. Τα δυναμικά του πορτρέτα και η λιτή απεικόνιση των τοπίων του δημιουργούν ένα μοναδικό αισθητικό αποτέλεσμα. Ο Θανάσης Αθανασιάδης μας μιλά για το έργο και την καλλιτεχνική του πορεία, δίνοντας τη δική του οπτική για την τέχνη της φωτογραφίας…
INNER VIEW
Χαρά Ευδαίμων
Θα ήθελες να μας πεις λίγα λόγια για τον εαυτό σου και το πώς αντάμωσες με την τέχνη της φωτογραφίας;
Είναι ιδιαίτερα δύσκολο να μιλήσεις για τον εαυτό σου. Καλύτερα να αφήσεις τους άλλους να σε χαρακτηρίσουν! Και ποιος είναι αυτός που στο πέρασμα του χρόνου δεν αλλάζει! Ακόμα και στα 66 μου αισθάνομαι πως ακόμα αλλάζω. Θα μπορούσα όμως να πω πως, αν και «κλειστός» χαρακτήρας, είμαι πάντα αισιόδοξος. Το «φιλοσοφικό» του φωτογραφικού πορτρέτου μού φανέρωσε αυτό που όλοι γνωρίζουμε, αλλά το ξεχνάμε. Πως όλοι διαφέρουμε μεταξύ μας και αυτό είναι κάτι που πρέπει να μας οδηγεί στη ζωή μας, για να μη βγάζουμε γρήγορα και αυθαίρετα συμπεράσματα… Το δικό μου φωτογραφικό ταξίδι ξεκίνησε το 1972, όταν μου δωρίστηκε μια φωτογραφική μηχανή… Από τότε έμαθα, μελέτησα, παρατήρησα, ταξίδεψα. Παρακολούθησα πλήθος σεμιναρίων (φωτογραφικών και μη), workshops και έφτασα στον δικό μου χώρο και στη δική μου ομάδα, για να μοιράσω 4 χρόνια τις δικές μου γνώσεις σε ανθρώπους που ήθελαν να ασχοληθούν με την τέχνη της φωτογραφίας. Προσπάθησα να δώσω ένα προσωπικό στυλ σε ότι φωτογραφίζω. Πολλοί οι παράγοντες που με οδήγησαν στο σήμερα. Άλλους τους ενστερνίστηκα και άλλους τους απέρριψα. Αυτό που θα μπορούσα να πω είναι πως, και η φωτογραφία με εκπαίδευσε ως άτομο.
Υπάρχουν φωτογράφοι με τους οποίους θα ήθελες να συνεργαστείς εντός ή εκτός των ορίων των καλλιτεχνικών σου αξιών;
Αν μπορούσα να οριοθετήσω τις καλλιτεχνικές μου αξίες, ίσως-ίσως, να εύρισκα κάποιον. Αλλά όλοι μας -καλοί, κακοί ή μέτριοι- είμαστε μοναδικοί σε ότι κάνουμε, όπως το κάνουμε. Το σημαντικό είναι να αποδίδουμε τον εαυτό μας σε κάθε φωτογραφία. Αυτό που ο καθένας κρύβει με μαεστρία μέσα του.
Ένα από τα σημερινά κύρια σημεία συζήτησης μεταξύ των φωτογράφων είναι η χρήση της ψηφιακής φωτογραφίας. Είναι, ωστόσο, σε διαρκή εξέλιξη και αυτό τρομάζει κάποιους και τους καθιστά επιφυλακτικούς. Ποια είναι η άποψή σου ως «παραδοσιακός εραστής» της αναλογικής φωτογραφικής μηχανής;
Η τεχνολογία δεν ήταν δυνατόν να αφήσει τη φωτογραφία «απ’ έξω». Όσο και να θέλουμε να απαξιώσουμε την ψηφιακή είσοδο στη φωτογραφική τέχνη, έχει αποδείξει πως η δυνατότητα ψηφιακής λήψης και επεξεργασίας μας δίνει απείρως φανταστικά αποτελέσματα, με ή χωρίς την ακριβή έννοια της. Να σας δώσω ένα απλό παράδειγμα: σε πολλούς ανθρώπους θα άρεσε να οδηγήσει ξανά ένα Ντεσεβό για λίγο. Μετά, όμως, θα έπαιρνε το νέο του αυτοκίνητο με Wi-Fi, με GPS, κλπ. Δεν μπορούμε να γυρίσουμε την πλάτη στην τεχνολογία που μας προσπερνά καθημερινά. Άσχετα με τις τρυφερές αναμνήσεις για το «παλιό», και η φωτογραφία πηγαίνει μπροστά. Άλλωστε, η επαναφορά της αναλογικής φωτογράφισης από αρκετούς -να σημειώσω, χωρίς τη χρήση σκοτεινού θαλάμου- είναι απλά, λόγια για να λέμε…
Χρώμα έναντι ασπρόμαυρου. Έχεις ένα πολύ ενδιαφέρον ύφος, εκείνο της διαχρονικής γοητείας της ασπρόμαυρης απεικόνισης, το οποίο αναδεικνύει το δράμα της σκιάς και του φωτός. Προφανώς, η αφαιρετική δύναμη της ασπρόμαυρης φωτογραφίας οδηγεί συνήθως σε υψηλό αισθητικό αποτέλεσμα. Μίλησέ μας πιο συγκεκριμένα γι’ αυτό.
Υπάρχουν εικόνες που πρέπει να αποδοθούν έγχρωμες. Αλλά η χρήση της ασπρόμαυρης επεξεργασίας, εκτός του αφαιρετικού και της μυστηριώδους ατμόσφαιρας, «βγάζει» κάτι πιο εσωτερικό – για όποιον το επιθυμεί φυσικά. Άλλωστε, πόσο γνωστό είναι το παιχνίδι φωτός και σκιάς τόσο εξωτερικά, όσο και εσωτερικά! Πιστεύω πως το ασπρόμαυρο έχει μια περισσότερο βαθύτερη απεικόνιση εσωτερικών αισθημάτων και εννοιών.
Οι τοποθεσίες και οι καιρικές συνθήκες φαίνεται να είναι μια κρίσιμη πτυχή για μια επιτυχημένη εικόνα. Πώς χειρίζεσαι αυτούς τους απρόβλεπτους παράγοντες;
«Τελικά, είμαι πάντα μπροστά από τον φακό»! Αυτό από μόνο του δίνει την απάντηση για την –όπως εσείς λέτε– επιτυχημένη εικόνα. Προσπαθώ να γίνομαι πάντα μέρος της εικόνας που θέλω να αποδώσω. Ένα μικρό κομμάτι του όλου.
Πώς προέκυψε η ιδέα για τη φωτογραφική συνεργασία με το Δήμο Πανοράματος, στο κοινωνικό πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι» που αφορούσε την Τρίτη ηλικία; Υπάρχει κάτι πιο εσωτερικό όσον αφορά αυτή τη συμμετοχή σου και τι αποκόμισες ως άνθρωπος, αγγίζοντας ένα τόσο ευαίσθητο θέμα;
Με όποια τέχνη και αν ασχοληθείς, η ευαισθησία είναι πρωταρχικής σημασίας. Και τι πιο σημαντικό από την τρίτη ηλικία και την αρωγή, που τόσο έχουν ανάγκη οι αβοήθητοι ηλικιωμένοι!
Θα συμφωνούσες με την άποψη ότι οι φωτογραφικές εκτυπώσεις πρέπει να είναι μοναδικές; Τι γνώμη έχεις για το στοιχείο της αναπαραγωγιμότητας στη φωτογραφία, μα και γενικότερα στα έργα τέχνης;
Η άποψη είναι λανθασμένη. Μία από τις πολλές δυναμικές της φωτογραφίας είναι ακριβώς αυτό. Η δυνατότητα επανεκτύπωσης. Ο πίνακας ζωγραφικής είναι μοναδικός. Είναι σχεδόν αδύνατον να τον επαναλάβεις. Όμως, αν είσαι τυχερός και κάποιο έργο σου πουληθεί, τότε έχεις την ηθική υποχρέωση να δηλώσεις αν θα το ξανα-τυπώσεις, αν χρειαστεί, ή να αναφέρεις πιο κομμάτι είναι το συγκεκριμένο (1/1, κλπ). Και να μην ξεχνάμε πως η φωτογραφία ολοκληρώνεται όταν τυπώνεται και όχι στην οθόνη του υπολογιστή.
Ποιο είναι το αγαπημένο σου πορτρέτο έως σήμερα και ποια ιστορία κρύβεται πίσω από αυτό;
Τα αγαπημένα μου πορτρέτα είναι δύο (αν και το αρχείο μου περιλαμβάνει χιλιάδες πορτρέτα)! Ενός ιδιαίτερα αγαπημένου μου προσώπου, που δεν διστάζει να «τσαλακωθεί» για το καλύτερο αποτέλεσμα κι αυτό μιας ηλικιωμένης κυρίας με άνοια, που στην έκφραση της απεικονίζεται το τραγικό της αρρώστιας. Το παιχνίδι της φωτογράφισης πορτρέτου είναι ιδιαίτερα δύσκολο. Είναι ουσιαστικά ένα ψυχογράφημα. Η συνύπαρξη φωτογράφου και φωτογραφιζόμενου είναι άκρως δημιουργική. Από τη μια, ο φωτογράφος θέλει να αποδώσει αυτό που νομίζει ή αυτό που μπορεί να κρύβεται και από την άλλη, το «μοντέλο» προσπαθεί να δείξει ένα προσωπείο, ίσως διαφορετικό από αυτό που πράγματι είναι ή νομίζει πως είναι. Βέβαια, στο πορτρέτο δρόμου, το μοναδικό κλικ πρέπει να είναι πετυχημένο.
Μπορείς να μας μεταφέρεις στο δημιουργικό σου ταξίδι και να μας πεις τι είναι αυτό που αναζητάς σε μία εικόνα;
Η δημιουργία προϋποθέτει φαντασία, γνώση της κοινωνικής κατάστασης, γνώση των δυνατοτήτων σου, των φωτογραφικών τεχνικών -έστω και αν τους καταστρατηγείς- και μεγάλη παρατηρητικότητα. Όλα αυτά σε οδηγούν από μόνα τους για το καλύτερο αποτέλεσμα στην αναζήτησή σου, αφού πρώτα η προσωπική σου αναζήτηση βρίσκεται σε καλό δρόμο.
Ποια είναι η καλύτερη συμβουλή φωτογραφίας που σου δόθηκε ποτέ; Αντίστοιχα, ως διδάσκαλος και μέλος αξιόλογων κριτικών επιτροπών, έχεις κάποια συμβουλή που θα ήθελες να δώσεις στους νεότερους που επιθυμούν να γευτούν τον μαγικό κόσμο της φωτογραφίας;
Συμβουλή μάλλον δεν μου δόθηκε ποτέ! Η συμβουλή που δίνω εγώ στον εαυτό μου είναι να είμαι μετριόφρων, ταπεινός και πάντα χαμηλών τόνων. Συμβουλή προς τους άλλους; Να καταφέρουν με τη φωτογραφία τους να μιλήσουν στον θεατή. Να τον προκαλέσουν να σκεφτεί, να προβληματιστεί. Να τους κυριαρχήσει το «γιατί» ή το «πώς», αλλά πάνω απ’ όλα, να μην ξεχνούν ότι η τέχνη της φωτογραφίας δεν είναι κάτι εύκολο, όπως νομίζουν οι περισσότεροι, και απαιτεί δουλειά πολλή. Αν δε έχουν την τύχη και την τιμή να είναι μέλη κριτικής επιτροπής, τότε θα πρέπει να «υπερβούν εαυτόν», επιλέγοντας βάσει αντικειμενικών και όχι υποκειμενικών κριτηρίων.
Ευχαριστούμε που μοιράστηκες τις σκέψεις σου μαζί μας! Υπάρχουν κάποια συναρπαστικά φωτογραφικά projects που μπορούμε να περιμένουμε από εσένα στο μέλλον;
Πολλά και τίποτα! Δεν μπορείς να προκαταλάβεις τι μέλλει γενέσθαι σε μια τέχνη. Σχέδια ναι! Υπάρχουν! Τι θα γίνουν; Εδώ είμαστε, να περιμένουμε για να δούμε! Προς το παρόν, έχω καιρό να φωτογραφίσω. Όλα μου φαίνονται ίδια και επαναλαμβανόμενα. Φωτογραφίζω για ‘μένα και όχι για τα likes! Το πρόβλημα της σημερινής κοινωνίας μας είναι πως στρουθοκαμηλίζει σε υπαρκτά και σοβαρά θέματα που ταλανίζουν τον σύγχρονο άνθρωπο. Η φωτογραφία πρέπει να είναι αρωγός στο άτομο που σκέφτεται, που προβληματίζεται, που αγωνιά. Ό,τι πιο δύσκολο, δηλαδή, στον άνθρωπο του σήμερα που τον έχουν κυριεύσει τα social media – δυστυχώς.
