Ευδαίμων Χαρά

Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το The Space Cadet και τι σας ενέπνευσε να το φέρετε στη σκηνή;

Η ιδέα για το έργο προέκυψε από την προσωπική μου καθημερινότητα στο Λονδίνο, όπου, όπως και ένας αστροναύτης, ένιωθα πως βρισκόμουν «εκτός βάσης». Ήταν μια εμπειρία φορτισμένη με νοσταλγία και διαμορφωμένη από την αντίθεση ανάμεσα στο έντονα αστικό, τεχνολογικά επιταχυνόμενο περιβάλλον και την εσωτερική ανάγκη για απλές, αυθεντικές στιγμές – όπως η επαφή με τη φύση. Έπειτα το έργο βρήκε στήριξη και μέσα στις συνθήκες του lockdown δημιουργήθηκε πλέον στην Αθήνα με μια διευρυμένη ομάδα συνεργατών από διαφορετικούς κόσμους.

 

Ποια ήταν η αρχική πρόθεση πίσω από τον συνδυασμό αστροφυσικής, σύγχρονου χορού και hip hop κουλτούρας;

Ο συνδυασμός αυτός προέκυψε με φυσικό τρόπο, ως αντανάκλαση της ταυτότητας των συμμετεχόντων και μέσα από τη ροή της δημιουργικής διαδικασίας. Σε καμία περίπτωση δεν έγινε προμελετημένα. Με ενδιαφέρει να μαθαίνω και να εξελίσσομαι καλλιτεχνικά καλλιεργώντας ουσιαστικούς διαλόγους με τους συνεργάτες μου και επίσης το πώς η δημιουργία μπορεί να γίνει τόπος συνάντησης κόσμων. Μέσα από αυτή τη διαδικασία γεννιούνται αναπάντεχες συμπράξεις και δημιουργικές διασταυρώσεις. Οδηγός μας το έργο το ίδιο και που μας πηγαίνει η ροή της δημιουργίας. Έτσι συνέβη και με τον Άγγελο Αποστολίδη και τη χιπ χοπ κουλτούρα, που μέσω αυτής γνώρισα και τον Θανάσιμο. Παράλληλα, οι συνομιλίες με τον Θανάση Ακύλα (Εθνικό Αστεροσκοπείο) και τη Mindy Howard (Inner Space Training) ξεκίνησαν από μια απλή περιέργεια γύρω από επιστημονικά και φιλοσοφικά θέματα, και σταδιακά εξελίχθηκαν σε ουσιαστική συμβολή τους στο έργο. Ο προσανατολισμός είναι καθαρά ερευνητικός και καλλιτεχνικός, με μια διάθεση να είμαι σε διάλογο με το τι συμβαίνει τώρα γύρω μου και με το ίδιο το έργο και τους ανθρώπους του να διαμορφώνουν τους τρόπους – συνθέτοντας τελικά έναν αστερισμό μέσων.

 

Ποιο είναι το κεντρικό ερώτημα που θέτει η παράσταση στον θεατή;

Μέσα από την συνθήκη του αστροναύτη ταξιδιώτη εξερευνούμε το δίπολο ελευθερίας / σύνδεσης. Δύο ανάγκες έντονες μέσα σε όλους μας ατομικά στις εσωτερικές διαδρομές του ψυχισμού μας και στις σχέσεις με τους άλλους, αλλά και πιο συλλογικά στις κοινωνίες, που αντικατοπτρίζονται στην ανάγκη υλικής επιβίωσης του ανθρώπου σε συνάρτηση με την αλληλεξάρτηση του με το φυσικό περιβάλλον. Πως βρίσκουμε αυτήν την ισορροπία; Ο αστροναύτης είναι για μένα μια εκπληκτική μεταφορά για αυτήν την συνθήκη. Φεύγει μακριά, υπερβαίνει, τολμά, αλλά συνδέεται και εξαρτάται απόλυτα από έναν ολόκληρο πλανήτη.

 

Πώς συνυπάρχουν στην παράσταση τα δύο επίπεδα του “space cadet”, του αστροναύτη και του «ονειροπόλου»;

Ο όρος space cadet χρησιμοποιείται στα αγγλικά με δυο χροιές, είτε αντικειμενικά περιγράφοντας τον εκπαιδευόμενο αστροναύτη είτε μεταφορικά μιλώντας για κάποιον που δεν στέκει στα λογικά του, που είναι σα να λέμε σεληνιασμένος. Μου έκανε φοβερή εντύπωση η διπλή χρήση της φράσης αλλά θεώρησα πως βγάζει απόλυτο νόημα. Αν σκεφτείς λογικά δεν θα κάνεις ποτέ παράτολμο βήμα, δεν θα ρισκάρεις. Και καμιά φορά είναι αυτά τα βήματα που μας πάνε παρακάτω. Η παράσταση συνεχώς παίζει μεταξύ των δύο καταστάσεων και δεν διαχωρίζονται ποτέ απόλυτα: υπάρχει το ονειρικό μέσα στο πρακτικό και το πρακτικό μέσα στο ονειρικό. Με γοητεύει η δυνατότητα αμφισημίας των εικόνων και με αυτό παίζουμε σε όλο το έργο.

 

Πώς συνεργαστήκατε με τον Fuerza Negra και τη σκιά του στην παράσταση;

Με τα παιδιά πλέον έχουμε αναπτύξει μοναδικές σχέσεις. Ο Fuerza ήρθε στο πρότζεκτ μέσα από ανοιχτό κάλεσμα και ακρόαση εντός lockdown. Από 130 άτομα έψαχνα τότε μόνο ένα, που να μπορεί να σηκώσει το έργο κινησιολογικά αλλά κυριώς σαν παρουσία στους ώμους του. Ο Άγγελος είναι ένα πραγματικός χορευτής, κουβαλάει μια έντονη προσωπική κουλτούρα, αντιλαμβάνεται ουσιαστικά την κίνηση και τον ρυθμό, επικοινωνεί με το σώμα. Ήθελα πολύ αυτήν την αμεσότητα και κινητική ειλικρίνεια που δίνει η κουλτούρα των street ειδών χορού και θεωρώ πως ο Fuerza πρεσβεύει ουσιαστικά αυτόν τον κόσμο και φέρει τον εαυτό του 100% σε ό,τι κάνει. Με την Σκιά, κατα κόσμον, Κατερίνα Κατάκη, η συνεργασία μας είχε ξεκινήσει σε άλλο πλαίσιο. Αρχικά μπήκε στο πρότζεκτ ως επιμελήτρια των κειμένων που ακούγονται. Μέσα από την διαδικασία όμως δημιουργήθηκε η ανάγκη γι αυτόν τον δεύτερο χαρακτήρα που τελικά νοηματοδοτεί πλέον όλο το έργο. Η Κατερίνα έχει υπόβαθρο θεάτρου και performance και με κέντρισε και σε αυτήν η ειλικρινής σωματικότητα της προερχόμενη από ένα μη χορευτικό πλαίσιο. Το να επικοινωνήσεις την ιδέα σου στον ερμηνευτή είναι το σημαντικότερο κομμάτι της δουλειάς και εκεί διακυβεύεται και το αποτέλεσμα. Για μένα είναι πολύ ανακουφιστικό να έχουμε φτάσει σε ένα σημείο όπου η επικοινωνία μας με τα παιδιά να μπορεί να γίνεται με πολύ λίγη λεκτική ανάλυση. Προσπαθώ να μην εξαντλώ με υπερανάλυση τα νοήματα στην πρόβα καθώς κάνουμε στο τέλος τέλος μια αφαιρετική παραστατική τέχνη. Έχουμε βρει λοιπόν μια κοινή γλώσσα εικόνων, κινήσεων, μεταφορών που λειτουργεί και έχει χτιστεί πάνω στην εμπιστοσύνη και τον σεβασμό που εμπεριέχεται στις μεταξύ μας σχέσεις.

 

Τι ρόλο έπαιξε η συλλογικότητα στη διαδικασία της δημιουργίας;

Το έργο αυτό ενώ ξεκίνησε από μια δική μου πολύ προσωπική συνθήκη, ανάγκη και επιθυμία έχει εξελιχθεί σε μια συλλογική κατάσταση, αποτέλεσμα το οποίο από μόνο του μου δίνει πολλή χαρά.

Έχει γίνει μια μικρή μεγάλη έκρηξη!

Σε κάθε στοιχείο υπάρχει και ένας άνθρωπος από πίσω, είτε καλλιτέχνης, είτε επιστήμονας είτε μέλος της παραγωγής, ή απλά φίλος της ομάδας. Θεωρώ πολύ σημαντικό να υπάρχουν ουσιαστικές συνεργατικές σχέσεις που διαρκούν στον χρόνο και σαν αποτέλεσμα αυτού το καλλιτεχνικό έργο. Πέρα απο την δημιουργία του, το έργο είναι απαιτητικό τεχνικά σε πολλά επίπεδα και η μεταφορά και παρουσίαση του γίνεται μόνο με την συλλογικότητα. Το ευτυχές είναι πως μέσα από αυτό έχει δημιουργηθεί ένας πυρήνας ανθρώπων, μια μικρή κοινότητα σταθερών συνεργατών, που εκτείνονται και πέρα από το Space Cadet.

 

Πόσο σημαντική ήταν η επιστημονική υποστήριξη από συνεργάτες όπως το Αστεροσκοπείο και η Dr. Mindy Howard;

Μέσα από την συνεργασία με τον Θανάση Ακύλα του Αστεροσκοπείου και την Mindy Howard είχαμε την ευκαιρία να έχουμε την οπτική γωνία της επιστήμης στο πρότζεκτ. Καταρχάς να πάρουμε πληροφορία, να συζητήσουμε και να ρωτήσουμε. Το ότι γνωρίσαμε και ανθρώπους όπου η εργασία τους και η καθημερινότητα τους είναι τα αστέρια και το σύμπαν ήταν από μόνο του πολύτιμο. Οι συζητήσεις μας πάντα ξέφευγαν και εκτός του πρακτικού και πάντα μας οδηγούσαν και σε μονοπάτια πιο φιλοσοφικά. Ότι ερεθίσμτα μας έδωσαν μεταβολίστηκαν στο έργο ακόμη κι αν δεν είναι εμφανώς ορατά πάντα. Δεν πάμε ούτως η άλλως να κάνουμε αναπαράσταση ή προσομοίωση του διαστημικού ταξιδιού αλλά να το χρησιμοποιήσουμε ως μέσον για κάτι άλλο.

 

Πώς αλληλεπιδρούν ο ήχος, το φως και η κίνηση στη δημιουργία του «διαστημικού» περιβάλλοντος;

Όλη η δράση του έργου συμβαίνει μέσα στον περιορισμένο, κυκλικό χώρο ενός σκάφους, το οποίο και σχεδίασα με βάση κατασκευές δορυφόρων διαφόρων δεκαετιών, το εσωτερικό του διαστημικού σταθμού και με λίγα στοιχεία από την ζωή του πλανήτη μας. Η δραματουργία πυροδοτείται μέσα από την εναλλαγή του χώρου – αυτό συμβαίνει από την κίνησης του σώματος, την κίνηση του σκηνικού, τις εναλλαγές του φωτός, τις εναλλαγές του ήχου. Όλα ισάξια και σε συνεχή διάλογο. Σε διαφορετικές σκηνές υπερτερεί το ένα ή το άλλο ή άλλοτε συνωμοτούν όλα μαζί για ένα έντονο αποτέλεσμα. Σκοπός μας είναι να ερεθίσουμε τις αισθήσεις του θεατή και να μετακινείται και εκείνος μαζί με τον πρωταγωνιστή. Το κάθε μέσον είναι ένα όχημα ταξιδίου. Μέσα από αυτά αλλάζουμε την σχέση του ερμηνευτή με τον χώρο (εσωτερικό ή εξωτερικό) και συνεπώς και με τον θεατή, κάνοντας εφικτή την δημιουργία ενός ‘μονταζ’ επι σκηνής. Θέλαμε να απομονώσουμε, να πλαισιώσουμε δράση, να εξαφανίσουμε και να φανερώσουμε, να δώσουμε κίνηση. Να δημιουργήσουμε κυριολεκτικά και μεταφορικά περιβάλλοντα.

 

Ποιο είναι το συναισθηματικό ταξίδι που περνά ο θεατής μαζί με τον αστροναύτη;

Βλέπουμε έναν ταξιδιώτη που υπερβαίνει τα προσωπικά του όρια, τους ίδιους τους νόμους της φυσιολογίας του, μια πολύ προσωπική διαδικασία. Όμως παράλληλα το ταξίδι αυτό γίνεται εφικτό μέσα από την απόλυτη εξάρτηση κι εμπιστοσύνη στους άλλους, από το άφημα και την γνώση ενός «ανήκειν». Ο πρωταγωνιστής άλλοτε σε πολλές διαφορετικές συνθήκες άλλοτε υπάρχει, άλλοτε καταβάλει κόπο και προσπάθεια, άλλοτε ονειρεύεται ή αφήνεται. Προσπαθεί να βρει ένα σημείο που απλά είναι. Πρωταρχικός μας στόχος είναι το κοινό να ζήσει μια αισθητηριακή εμπειρία, να παρασυρθεί και να αφεθεί για λίγο στη ροή του υποσυνείδητου καθώς ταξιδεύει μέσα στο έργο. Ανάμεσα στα μεγάλα ερωτήματα και τις κοσμικής κλίμακας μετακινήσεις μέσα στο υφαντό του σύμπαντος, δημιουργούμε στο παρόν έναν χώρο και χρόνο όπου ο θεατής μπορεί να γαληνέψει στο παρόν. Χωρίς περισπασμούς, χωρίς υπερβολική πληροφορία – απλώς να θυμηθεί πως είναι κομμάτι αυτού του μαγικού, διαρκώς κινούμενου συστήματος. Να έρθει σε επαφή με τη φθαρτότητά του, να στοχαστεί πάνω στο «εδώ» και το «εκεί», και ίσως να αναρωτηθεί λίγο βαθύτερα τι είναι αυτό που δίνει πραγματική αξία στο «εδώ», μέσα από το ταξίδι προς ή από το «εκεί».

 

Υπάρχει κάποιο σημείο στην παράσταση που θεωρείτε «κομβικό» για την κατανόηση του έργου;

Υπάρχει ναι και αφορά την συνάντηση του αστροναύτη με την Σκιά! Όμως σίγουρα ο κάθε θεατής μπορεί να διαβάσει το έργο τελείως διαφορετικά και να διαφωνήσει. Ραντεβού στο θέατρο για να το συζητήσουμε μετά την παράσταση!

 

Πώς εντάσσεται το The Space Cadet στη γενικότερη φιλοσοφία της Third Planet;

Η ομάδα ιδρύθηκε το 2020 με την επιστροφή μου στην χώρα και μέσα στην επιθυμία να υπάρχει ένα δημιουργικό πλαίσιο. Third Planet – Τρίτος Πλανήτης, είναι η Γη, ο τρίτος πλανήτης σε απόσταση από τον ήλιο. Η επιλογή του ονόματος δεν έχει γίνει τυχαία αλλά με άξονα την επιθυμία να δημιουργούνται έργα και δράσεις που να καταπιάνονται με πυρηνικά ζητήματα του ανθρώπου εν γένει και να έχουν ενωτικό χαρακτήρα. Στο κέντρο τους βρίσκεται πάντα η διατομεακή συνεργασία. Το The Space Cadet ήταν και το πρώτο επίσημο έργο του φορέα. Από τότε, όπως και σε αυτό το πρότζεκτ, έχουμε αναπτύξει μια δραστηριότητα που φέρνει κοντά τέχνες, επιστήμες για κοινωνικές ομάδες μέσω φεστιβάλ, καλλιτεχνικής επιμέλειας, ντοκιμαντέρ, παραστάσεις, συμμετοχικά πρότζεκτ χορού.

 

Πώς βλέπετε τη σχέση τέχνης – επιστήμης στο μέλλον;

Αυτό που βλέπω και με ανησυχεί είναι πως η τέχνη εργαλειοποιείται στο όνομα της επιστήμης και γίνεται διαφημιστικό μέσο για αυτήν και την εξέλιξη της. Καθώς η χρηματοδότηση των τεχνών όλο και φθίνει, οι καλλιτέχνες αναζητούν νέους πόρους. Ο κόσμος της επιστήμης και πιο συγκεκριμένα της εφαρμοσμένης επιστήμης και της τεχνολογίας έχει χρήματα να διαθέσει και πλέον τα πολλά καλέσματα προς καλλιτέχνες γίνονται από εκεί και στο όνομα της καινοτομίας και της διατομεακότητας. Για εμένα το στοίχημα είναι αυτές οι συμπράξεις να γίνονται λόγω ουσιαστικής επιθυμίας, από άτομο προς άτομο και όχι απαραίτητα μέσω κολοσσιαίων οργανισμών, και να εμπεριέχουν την ελευθερία για κριτική σκέψη προς τις εξελίξεις που δεν είναι πάντα ωφέλιμες για τον άνθρωπο και τις κοινωνίες.

 

Ποιο είναι το επόμενο κεφάλαιο για το The Space Cadet ή για την Third Planet μετά τις παραστάσεις στο Ίδρυμα Κακογιάννη;

Το The Space Cadet θέλει να συνεχίσει τα ταξίδια του εκτός αστικών κέντρων πλέον. Στο άμεσο μέλλον ξεκινάμε μια συνεργατική δράση σε δημόσια νοσοκομεία με την εικαστικό Ειρήνη Αθανασάκη γύρω από το θέμα της γονιμότητας και υπογονιμότητας, συνεχίζουμε την συνεργασία μας με την δομή ΕΟΠΑΕ Νόστος (πρώην ΚΕΘΕΑ) με δράσεις χορού και αρχίζουμε την προ παραγωγή του επόμενου μεγάλου παραστατικού έργου της ομάδας που θα ακολουθήσει το The Space Cadet.

 

 Click one Photo, open Gallery