Laura Knight, η πρώτη γυναίκα ζωγράφος με προσωπική αναδρομική έκθεση.
Η Αγγλίδα ζωγράφος και χαράκτης Laura Knight (1877-1970) αγωνίστηκε κατά των φυλετικών περιορισμών που ίσχυαν στην εποχή της και μέσα από τα έργα της, προσπάθησε να υπερασπιστεί και να αναδείξει τις τότε περιθωριοποιημένες κοινωνικές ομάδες. Η Laura διέλυσε τα θεσμικά εμπόδια των φύλων, καθώς το 1929 ήταν η πρώτη γυναίκα καλλιτέχνης που διορίστηκε Dame της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, ενώ το 1936 ήταν η πρώτη γυναίκα που εξελέγη πλήρες μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας. Το 1965 θα πρωτοτυπήσει για μία ακόμη φορά, κάνοντας την πρώτη σόλο αναδρομική έκθεση ζωγραφικής που έγινε ποτέ από γυναίκα και η ίδια προσκλήθηκε να παρευρεθεί σε δείπνα που μέχρι τότε προορίζονταν μόνο για άντρες. Αξίζει λοιπόν, να διερευνηθούν οι λιγότερο γνωστές πτυχές αυτής της προσωπικότητας, επισημαίνοντας την επιθυμία της να εκπροσωπήσει τη γυναικεία ματιά στη ζωγραφική και να “δώσει με τα πινέλα της φωνή” σε ομάδες του περιθωρίου.
Η Laura Johnson γεννήθηκε στο Long Eaton του Derbyshire και ήταν η νεότερη κόρη του Charles και της Charlotte Johnson. Σε ηλικία 13 ετών, εγγράφηκε ως μαθήτρια στη Σχολή Τέχνης του Νότιγχαμ, στην οποία δίδασκε η μητέρα της. Δύο χρόνια μετά, όταν η μητέρα της Charlotte νόσησε από καρκίνο, ανέλαβε καθήκοντα διδασκαλίας, ενώ ήταν ακόμα φοιτήτρια. Αργότερα, κέρδισε μια υποτροφία και το χρυσό μετάλλιο στον Εθνικό Διαγωνισμό Σπουδαστών, που πραγματοποιήθηκε από το τότε Μουσείο South Kensington. Στη Σχολή Τέχνης, συνάντησε έναν από τους πιο υποσχόμενους μαθητές, τον τότε δεκαεφτάχρονο Χάρολντ Νάιτ και αποφάσισε ότι η καλύτερη μέθοδος μάθησης ήταν να αντιγράψει την τεχνική του. Έγιναν φίλοι και αργότερα παντρεύτηκαν.
To 1894, το ζευγάρι επισκέφθηκε για διακοπές τις Στάθιες, ένα ψαροχώρι στην ακτή του Γιορκσάιρ, αλλά σύντομα η Λόρα επέστρεψε για να μείνει μόνιμα και να εργαστεί εκεί μαζί με την αδερφή της. Κατά την παραμονή της, ζωγράφισε τους κατοίκους του χωριού και των γύρω αγροκτημάτων, θέλοντας με αυτόν τον τρόπο να δείξει τη φτώχεια και τις δυσκολίες της διαβίωσής τους. Έκανε μελέτες, έφτιαχνε πίνακες ζωγραφικής, χρησιμοποιούσε νερομπογιές και συχνά σχεδίαζε σε σιωπηλούς, σκιώδεις τόνους. Μη διαθέτοντας χρήματα για ακριβότερα υλικά, παρήγαγε ελάχιστες ελαιογραφίες αυτή την -πειραματική για εκείνη- περίοδο, αλλά όπως αναφέρει και η ίδια στην αυτοβιογραφία της, ήταν τότε που κατάφερε να αναπτύξει την οπτική της μνήμη και την τεχνική της στη ζωγραφική.
Η Laura και o Ηarold παντρεύτηκαν το 1903 και τέσσερα χρόνια αργότερα, μετακόμισαν στην Κορνουάλη. Μέχρι τον Μάρτη του 1908, και οι δύο είχαν εκθέσει έργα τους στην Γκαλερί Τέχνης του Newlyn. Στην περιοχή αυτή, οι Knights βρέθηκαν ανάμεσα σε μια ομάδα κοινωνικών και ενεργητικών καλλιτεχνών, γεγονός που φαίνεται να επέτρεψε να εμφανιστούν οι πιο ζωντανές και δυναμικές πτυχές της προσωπικότητας της Laura. Η ίδια πέρασε το καλοκαίρι του 1908 στις παραλίες του Newlyn, ζωγραφίζοντας παιδιά σε έντονο ηλιακό φως, αλλά και συνθέσεις γυναικών στην ύπαιθρο. Κάποιες φορές χρησιμοποιούσε και μοντέλα από το Λονδίνο που ήταν πρόθυμα να ποζάρουν γυμνά, κάτι που προκάλεσε τη δυσαρέσκεια της τοπικής κοινωνίας. Ένα από τα έργα της περιόδου αυτής είναι η “Παραλία”, η οποία παρουσιάστηκε στη Βασιλική Ακαδημία το 1903 και θεωρήθηκε μεγάλη επιτυχία, παρουσιάζοντας τη Λόρα να ζωγραφίζει με ένα πιο ιμπρεσιονιστικό στιλ από ότι στο παρελθόν. Επίσης, οι γνωστοί πίνακές της “Οι κόρες του ήλιου”, “The green feather” και “Lamorna Birch and his daughters”, δημιουργήθηκαν την ίδια χρονική περίοδο.
Το 1913, η Knight δημιούργησε έναν πρωτοποριακό πίνακα, καθώς ήταν ο πρώτος τέτοιου είδους για μια γυναίκα καλλιτέχνη, με τίτλο: “Self portrait with nude”. Απεικόνιζε την ίδια να ζωγραφίζει ένα γυμνό μοντέλο, την καλλιτέχνιδα Ella Naper. To έργο αυτό αποτελεί μια σαφή πρόκληση και αντίδραση στα στερεότυπα και τους κανόνες της εποχής και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Passmore Edwards. Αν και έγινε δεκτός από τον τοπικό τύπο και άλλους καλλιτέχνες, η Βασιλική Ακαδημία δε δέχτηκε να εκθέσει τον συγκεκριμένο πίνακα, ενώ η Daily Telegraph τον χαρακτήρισε χυδαίο και θεώρησε ότι θα ήταν καλύτερο να είχε μείνει στο στούντιο της καλλιτέχνιδας. Παρά τις αντιδράσεις αυτές, η Laura συνέχιζε να εκθέτει τον πίνακα καθ΄ όλη τη διάρκεια της καριέρας της. Η εικόνα αυτή, γνωστή πλέον ως “Αυτοπροσωπογραφία”, αγοράστηκε από την Εθνική Πινακοθήκη και θεωρείται βασικό έργο στην ιστορία της γυναικείας αυτοπροσωποποίησης και συμβολικό της ευρύτερης γυναικείας χειραφέτησης. Ο ιστορικός τέχνης Simon Schama έχει περιγράψει τον πίνακα, χαρακτηρίζοντάς τον αριστούργημα και
“αναμφισβήτητα το σπουδαιότερο έργο της, εννoιολογικά περίπλοκο και ταυτόχρονα έξυπνο, ηρωικά ανεξάρτητο και στοργικά αισθησιακό”
Η λογοκρισία που έφερε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος έθεσε περιορισμούς στον τρόπο που σχεδίαζαν τότε οι Βρετανοί ζωγράφοι, κάτι που προκάλεσε προβλήματα και στη Κnight, ειδικά κατά τη διάρκεια της δημιουργίας του πίνακά της με τίτλο “Άνοιξη”, αλλά οι ειδικές άδειες ζωγραφικής μετά το 1915, της επέτρεψαν να συνεχίσει τον σχεδιασμό έργων με θέμα τα τοπία.
Προερχόμενη και η ίδια από ένα περιβάλλον με οικονομικά προβλήματα, συνεχίστηκε δια βίου το ενδιαφέρον της για τον τρόπο ζωής των εργαζομένων. Γεγονός που την ωθούσε να έχει μια μακροχρόνια σύνδεση με όλους τους μποέμ και δημιουργικούς εργάτες, όπως ήταν τα μέλη των τσίρκων, οι τσιγγάνοι, αλλά και οι χορευτές μπαλέτου, ομάδες που αποτύπωνε πολύ συχνά στους πίνακές της. Μεταξύ της περιόδου 1911 και 1929, η Laura αποτύπωσε στον καμβά της αρκετές θεατρικές παραστάσεις αλλά και μερικές από τις πιο διάσημες χορεύτριες μπαλέτου στα παρασκήνια, όπως η Anna Pavlova και η Lydia Lopokova. Στα έργα της, οι γυναικείες αυτές μορφές απεικονίζονταν με βαρύτητα και αξιοπρέπεια και ο τρόπος ζωής τους αναδεικνυόταν μέσα από τους ζωηρούς και επιβλητικούς πίνακές της.
Στη συνέχεια η Laura, αγόρασε ένα τυπογραφείο και άρχισε να χαράζει. Μεταξύ 1923 και 1925, έκανε 90 εκτυπώσεις. Στα τέλη της δεκαετίας του 1920, οι Knight ταξίδεψαν στις ΗΠΑ και βρέθηκαν στο νοσοκομείο John Hopkins, όπου διαπίστωσαν τα αποτελέσματα των νόμων του Jim Crow που ενίσχυαν τους φυλετικούς διαχωρισμούς. Ακόμα και οι θάλαμοι των νοσοκομείων ήταν διαχωρισμένοι, σε αυτούς για λευκούς και σε εκείνους για μαύρους. Εκείνη την περίοδο δημιουργήθηκαν μερικοί από τους πιο εκπληκτικούς πίνακες της Knight, όπως: η “Juanita” (1927) και η “Madonna of the cotton fields” την ίδια χρονιά, που απεικονίζει την οικεία μορφή μιας μηtέρας που κρατά αγκαλιά το παιδί της. Στην παρακάτω φωτογραφία, φαίνεται η Laura στο στούντιο της και ο συγκεκριμένος πίνακας να βρίσκεται τοποθετημένος στο καβαλέτο της.
Ενώ βρισκόταν στη Βαλτιμόρη ζωγράφισε πολλούς έγχρωμους, και στις ακέραιες απεικονίσεις των προσώπων είναι εμφανής η ζεστασιά και η ενσυναίσθηση της καλλιτέχνιδας απέναντι σε αυτά. Το 1926, δημιούργησε τον πίνακα “Μελέτη μιας νεαρής γυναίκας”, με μοντέλο την Πέρλ Τζόνσον, η οποία αργότερα την προσκάλεσε να παρευρεθεί σε μια συνάντηση για τα πολιτικά δικαιώματα.
Ιδιαίτερα σύγχρονα φαίνονται και τα πορτρέτα που ζωγράφισε εκείνη τη χρονιά, που έμελλε να σηματοδοτηθεί από την εκλογή της ως συνεργάτιδα της Βασιλικής Ακαδημίας. Το έργο της, “της Ειρήνης και της Περλ”, δείχνει δύο γυναίκες με φόντο τους ουρανοξύστες, ενώ το πορτρέτο με τίτλο “Miss Ealand” απεικονίζει μια γυναίκα με κομμένα τα μαλλιά, φορώντας σακάκι και κρατώντας ένα όπλο. Επιπλέον, ο πίνακάς της που δείχνει μια γυναίκα να παίζει σαξόφωνο, παρουσιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης στην Ουάσιγκτον.
Στους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1928 στο Άμστερνταμ, η Knight κέρδισε το Ασημένιο Μετάλλιο στη Ζωγραφική, με τον πίνακά της Boxer (1917). Το 1929, έγινε Νταμ της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και τον Ιούνιο του 1931, έλαβε τιμητικό πτυχίο από το Πανεπιστήμιο St. Andrews. Εξελέγη πρόεδρος της Εταιρείας Γυναικών Καλλιτεχνών το 1932 και κατείχε τη θέση μέχρι το 1967. Το 1936, έγινε η πρώτη γυναίκα από το 1769, που εξελέγη με πλήρη συμμετοχή στη Βασιλική Ακαδημία. Την ίδια χρονιά, η Knight δημοσίευσε την πρώτη της αυτοβιογραφία, το Oil Paint και το Grease Paint, που έγινε best-seller.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1930, έκανε φίλους της και ζωγράφισε ομάδες τσιγγάνων στις ιπποδρομίες Epsom και Ascot. Η ίδια, επέστρεφε συχνά εκεί και σχεδίαζε από το πίσω μέρος ενός παλαιού αυτοκινήτου Rolls-Royce, το οποίο ήταν αρκετά μεγάλο για να φιλοξενήσει το καβαλέτο της. Συχνά, ζευγάρια γυναικών τσιγγάνων πόζαραν στην ανοιχτή πόρτα του αμαξιού, με το πλήθος να παρακολουθεί τους αγώνες στο παρασκήνιο.
Η Knight προσκλήθηκε στον οικισμό των τσιγγάνων στο Iver στο Buckinghamshire, που συνήθως ήταν κλειστός για τρίτους. Αυτές οι καθημερινές και για αρκετούς μήνες επισκέψεις, οδήγησαν σε μια σειρά πορτρέτων μεγάλης έντασης. Η Laura αντί να παρατηρεί τα θέματά της από απόσταση, επέλεξε να οικειοποιηθεί αυτά τα άτομα και να βυθιστεί στον τρόπο ζωής τους.
Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ανακηρύχθηκε επίσημος καλλιτέχνης του πολέμου με σύμβαση από τη Συμβουλευτική Επιτροπή των Καλλιτεχνών Πολέμου. Το 1939, της ανατέθηκε να δημιουργήσει μια αφίσα προσλήψεων για το Στρατό Γυναικών και έκτοτε ολοκλήρωσε περίπου 17 πίνακες που αντικατοπτρίζουν τη συνεισφορά των γυναικών στην πολεμική προσπάθεια. Μετά τον πόλεμο, η Laura πρότεινε στη Συμβουλευτική Επιτροπή των Καλλιτεχνών του Πολέμου τη δίκη της Νυρεμβέργης για εγκλήματα πολέμου. Η επιτροπή συμφώνησε και η Knight πήγε στη Γερμανία τον Ιανουάριο του 1946 και πέρασε εκεί τρεις μήνες, παρατηρώντας την κύρια δίκη μέσα από την αίθουσα του δικαστηρίου. Το αποτέλεσμα ήταν η μεγάλη ελαιογραφία “Η δοκιμή της Νυρεμβέργης”. Αυτός ο πίνακας, απομακρύνεται από τον ρεαλισμό των πινάκων της κατά τη διάρκεια του πολέμου, καθώς, μολονότι απεικονίζει ρεαλιστικά τους Ναζί εγκληματίες πολέμου που κάθονται στην αποβάθρα, τα πίσω και τα πλευρικά τοιχώματα της αίθουσας του δικαστηρίου λείπουν, για να αποκαλύψουν μια ερειπωμένη πόλη που εν μέρει φλέγεται.
Η ίδια εξήγησε την επιλογή σύνθεσης αυτής της δημιουργίας της, λέγοντας:
“Σε αυτήν την ερειπωμένη πόλη, υπάρχουν πάντα θάνατοι και καταστροφές. Έπρεπε να έρθουν στην εικόνα. Χωρίς αυτούς, δεν θα ήταν η Νυρεμβέργη όπως είναι τώρα κατά τη διάρκεια της δίκης, όταν ο θάνατος εκατομμυρίων ανθρώπων και η απόλυτη καταστροφή, είναι τα μόνα θέματα συνομιλίας όπου κι αν πηγαίνει – ό, τι κι αν κάνει κανείς”.
Μετά τον πόλεμο, επέστρεψε στα προηγούμενα θέματα της: το μπαλέτο, το τσίρκο και τους τσιγγάνους και συνέχισε να μοιράζει το χρόνο της μεταξύ Λονδίνου και Μάλβερν. Το 1948, σχεδίαζε στα παρασκήνια του Shakespeare Memorial Theatre. Ενώ την ίδια χρονιά, ζωγράφισε ένα μεγάλο ομαδικό πορτρέτο της Πριγκίπισσας Ελισάβετ και πολλών πολιτικών αξιωματούχων, αλλά μια περίοδος ασθένειας επηρέασε τη δουλειά της. Μια μεγάλη έκθεση με πάνω από ογδόντα έργα της Knight, πραγματοποιήθηκε στην Πινακοθήκη Ian Nicol στη Γλασκόβη το 1952. Την επόμενη χρονιά επέστρεψε στο θέατρο, ζωγραφίζοντας στα παρασκήνια στο Old Vic του Λονδίνου, αλλά και της Βασιλικής Όπερας, καθώς επίσης και στις πρόβες του Μπαλέτου Μπολσόι. Η δεύτερη αυτοβιογραφία της Knight, The Magic of a Line δημοσιεύθηκε το 1965, για να συμπέσει χρονικά με μια σημαντική αναδρομική έκθεση της δουλειάς της στη Βασιλική Ακαδημία. Η Έκθεση της Laura Knight, η πρώτη τέτοια για μια γυναίκα, περιείχε πάνω από 250 έργα και αργότερα ακολούθησαν το 1968 και το 1969, περαιτέρω αναδρομικές εκθέσεις στις Γκαλερί του Άνω Γκρόσεβενορ.
Η Knight πέθανε στις 7 Ιουλίου 1970, σε ηλικία 92 ετών, τρεις μέρες πριν από την έναρξη μιας μεγάλης έκθεσης της δουλειάς της στην Πινακοθήκη και το μουσείο του Κάστρου του Nottingham. Πέντε χρόνια πριν, η Knight είχε αποκαλύψει η ίδια τα συναισθήματά της σχετικά με το να είναι μια γυναίκα ζωγράφος που παρέμεινε ξεχωριστή στον τομέα της, ανοίγοντας παράλληλα το δρόμο και στις άλλες γυναίκες καλλιτέχνες. Στη δεύτερη αυτοβιογραφία της έγραψε:
“Ακόμα και σήμερα, μια γυναίκα καλλιτέχνης θεωρείται λίγο πολύ φρικτή, και μπορεί να υποτιμηθεί ή να υπερτιμηθεί, και μόνο λόγω της σπανιότητας και του φύλου της έχει καλύτερη αξία στον Τύπο… Τώρα που η γυναίκα δεν γεννιέται πλέον για να κρατάει βελόνα στο ένα χέρι και βούρτσα καθαρισμού στο άλλο, τι μεγάλα πράγματα μπορεί να μη συμβούν;”
Comments
2 Comments
VLThemes
For divide to green. So green beast moveth wherein after and have kind blessed be us from fruit whose man life waters whose one.
VLThemes
After god to to spirit. From they\’re brought let replenish. Our him you multiply yielding, from can\’t all evening gathering.