Click

Θεσσαλονίκη, πόλη ασπρόμαυρη

Art, Travel Στάθης Μανδαλάκης 7705

Αν κανείς υποστήριζε ότι η ομίχλη είναι το δώρο της φύσης στη Θεσσαλονίκη για να την κάνει την πιο κινηματογραφική πόλη της χώρας θα είχε δίκιο και μάλιστα θα υπήρχε και κοτζάμ Αγγελόπουλος να το επιβεβαιώσει. Αν πάλι υποστήριζε ότι η ομίχλη είναι μια κουρτίνα για να κρύβει την πραγματική εικόνα της πόλης, πάλι δίκιο θα είχε και θα υπήρχε μια ολόκληρη καθημερινότητα για να το επιβεβαιώσει.

Το μάτι του επισκέπτη σπάνια ξεφεύγει από το παραλιακό μέτωπο, τον ορίζοντα που καμιά φορά τελειώνει αχνά στον Όλυμπο. Είναι, αλήθεια, τόσο εντυπωσιακό που με μια βόλτα χορταίνεις, δε χρειάζεσαι κάτι άλλο. Αν κάνεις τη βόλτα με μια κάμερα, μπορείς να γεμίσεις μια κάρτα μνήμης χωρίς να το καταλάβεις.

Αν χαράξεις μια νοητή γραμμή πάνω στο παραλιακό μέτωπο θα δεις από τη μια να ορθώνεται μια πόλη που φέρει σχεδόν όλα τα χαρακτηριστικά μιας ελληνικής πόλης και από την άλλη μια ανοιχτή, γαλάζια έκταση που δίνει την ψευδαίσθηση της ανοιχτότητας, της πόλης που κοιτάζει προς τα έξω. Και η αλήθεια είναι πως σε όποιο σημείο της πόλης κι αν βρεθείς, θα δεις ανθρώπους να κοιτάνε στον ορίζοντα,

άλλοι περιμένοντας να τσιμπήσει το δόλωμα και να πιάσουν ένα ψάρι, άλλοι για να αναζητήσουν μια προσωρινή ανακούφιση από τη μοναξιά τους, άλλοι γιατί αυτό ταυτίζουν με ρομαντισμό και έρωτα κι άλλοι σαν να φαντάζονται ταξίδια κι εποχές που από εκεί ξεκινούσαν καράβια και έφταναν στα πέρατα του κόσμου.

Η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη αντιφατική. Φέρνει από το παρελθόν της ιστορίες πολυπολιτισμικότητας και ακραίου εθνικισμού. Εργατικών αγώνων και παρακρατικών εγκλημάτων. Πατρίδα χιλιάδων Εβραίων που κάποιοι, κάποτε έκρυβαν στα σπίτια τους κι άλλοι βλαστημούσαν την τύχη τους όταν μερικοί από αυτούς γύριζαν από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και γύρευαν πίσω τις περιουσίες τους. Η πόλη που γέννησε την Φεντερασιόν και σκότωσε το Λαμπράκη. Η πόλη του φεστιβάλ κινηματογράφου και των μπουζουκιών. Η πόλη των ποιητών και των σκυλάδων. Η πόλη της ροκ σκηνής και των παραθρησκευτικών οργανώσεων. Η πόλη ανθρώπων που δεν θεωρούν πως είναι ντροπή να νιώθεις Βαλκάνιος και αυτών που συνωστίζονται στα σύνορα για λίγο φτηνότερη βενζίνη και καζίνο. Η πόλη της απίστευτης urban ομορφιάς και του κιτς που της φόρεσαν κάτι γελοίοι τοπικοί άρχοντες. Η πόλη των ανθρώπων που λογίζονται ως έξυπνοι και καλόκαρδοι αλλά θυμώνουν που έχουν γίνει ανέκδοτο με το μετρό. Η πόλη στην οποία το φαγητό είναι λαχταριστό κι ο έρωτας ανθίζει ακόμα και πάνω στις μυρωδιές του Θερμαϊκού. Η πόλη της οποίας οι γειτονιές θυμίζουν προσφυγιά αλλά με κάθε ευκαιρία ξεχειλίζουν από ρατσισμό και μισαλλοδοξία. Η πόλη που θρηνεί ακόμα τους νεκρούς των Τεμπών κι όμως μερικά παιδιά της σφάζονται στους δρόμους για ένα δίχρωμο κασκόλ. Η πόλη που σπούδασε παιδιά από όλη τη χώρα για να έχουν να θυμούνται ότι τα καλύτερα τους χρόνια ήταν τα φοιτητικά αλλά κοιτάζει αδιάφορη τα παιδιά της να κυλάνε στο βούρκο του φασισμού.

Όταν βρεθείς στο κέντρο της πόλης σήκωσε ψηλά το βλέμμα σου. Θα δεις, λίγο πάνω από τις διαφημιστικές πινακίδες και τις ταμπέλες των μαγαζιών, να απλώνονται υπέροχα κτίρια, αρχιτεκτονικά έργα τέχνης μιας άλλης εποχής. Αν η Θεσσαλονίκη βρισκόταν σε κάποια άλλη χώρα, αυτά μπορεί και να τα αναδείκνυε, αλλά στη χώρα της αντιπαροχής δύσκολα εκτιμάται αυτή η ιδιαιτερότητα της.

Αν επισκεφτείς τη Θεσσαλονίκη θα περάσεις όμορφα, για αυτό δεν υπάρχει καμία αμφιβολία. Θα έχεις, φεύγοντας, αυτό το μελαγχολικό χαμόγελο που μάλλον είχε κι ο Καββαδίας όταν έγραφε ότι τη Σαλονίκη δεν πρέπει να τολμήσεις να τη δεις από τη στεριά. Σχεδόν σε όποιο σημείο της πόλης κι αν σταθείς θα δεις να συγκρούονται οι δυνατότητες της πόλης με την πραγματικότητα της. Θα σκέφτεσαι πως θα μπορούσε να είναι και θα μελαγχολείς με το πώς πραγματικά είναι. Ίσως γι’ αυτό με κάποιον ανεξήγητο τρόπο η Θεσσαλονίκη, παρά την ωραία χρωματική παλέτα που συχνά σου προσφέρει η περίφημη της υγρασία, σου επιβάλλει να τη φωτογραφίζεις ασπρόμαυρη…